تعیین حریم سیلاب و نقش آن در پایداری توسعه سکونتگاهی (مطالعه موردی: رودخانه توتشامی)

Authors

  • امیر مرادی کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران
  • سعید رحیمی هرآبادی دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی و مدیریت محیط، دانشگاه خوارزمی، تهران
Abstract:

سیلاب یکی از واکنش‌های محیطی سیستم‌های رودخانه‌ای است که دارای جریانی استثنائی و شدید است. وقوع این پدیده تابع دورة زمانی و مکانی خاصّی نیست. اساساً مهم‌ترین سبب شکل‌گیری آن، پراکنش جغرافیایی دشت‌های سیلابی رودخانه‌ها و خطوط پست ساحلی است که در طول آنها شرایط مساعدی برای توسعة سکونتگاهی وجود دارد. از این رو، مداخلات انسانی در کانال رودخانه‌ها و تجاوز به حریم آن باعث شده تا تعیین حریم رودخانه همواره مورد توجّه باشد. در این مقاله، حریم سیل‌گیر رودخانة توتشامی برای دوره‌های بازگشت مختلف به منظور ارزیابی حریم فرایندهای سیلابی تعیین شده است. در این راستا، آمار و اطّلاعات مربوط به هیدرولوژی منطقه جمع‌آوری و سپس اقدام به تجزیه و تحلیل، بازسازی و تکمیل داده‌ها گردید. در بررسی‌های میدانی یک بازة هفت کیلومتری از کانال رودخانه انتخاب شد و نیمرخ‌های عرضی مورد نیاز روی آنها ترسیم گردید. همچنین ضریب زبری کرانه‌های چپ، راست و داخل کانال تعیین شد. در نهایت با به‌کارگیری نرم‌افزار HEC-RAS پهنة سیل‌گیر رودخانه به ازای دوره‌های بازگشت 2، 5، 25، 50، 100 و 200 ساله تعیین گردید. این نوشتار، علاوه بر تهیّة نقشة حریم سیل‌گیر رودخانه به ازای دوره‌های بازگشت متفاوت، تلاش شد تا ارتباط فرایند سیلابی و آسیب‌شناسی توسعة سکونتگاهی مجاور رودخانة مورد مطالعه، ارزیابی شود. نتایج نشان داد وسعت حریم فرایندهای سیلابی رودخانة توتشامی در دوره‌های بازگشت مختلف، به میزان قابل توجّهی تحت تأثیر خصوصیات ژئومورفولوژیک کانال و دشت سیلابی است. همچنین سکونتگاه‌های حاشیة رودخانه در حریم سیل‌گیر 25 تا 200 ساله قرار گرفته‌اند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش مجتمع‌های سکونتگاهی بر توسعه روستایی مطالعه موردی:( مجتمع شهرک علی اکبر)

     هدف اصلی برنامه‌های توسعه نواحی روستایی دستیابی به الگویی مناسب برای توزیع سکونتگاه‌ها، امکانات و فعالیت‌ها بر اساس ظرفیت‌های سرزمین است. در سال‌های اخیر، توسعه شهرهای کوچک از طریق ارتقای روستاها به شهر، به عنوان یکـی از سیاست‌های اصـلی بهبود کیفیت زندگی نواحی روستایی در ایران مورد توجه قرار گرفته است و در این مسـیر طـی چنـد دهـه اخیـر، تعداد زیادی از نقاط روستایی به شهر ارتقا یافته‌اند. ب...

full text

تعیین حریم کیفی رودخانه با استفاده از تلفیق روش USDA و آسیب‌‌پذیری کیفی (مطالعه موردی: رودخانه آب شیرین)

سابقه و هدف: تعیین حریم کیفی منابع آب سطحی با توجه به حساسیت و آسیب‌پذیری بالای آن به آلودگی نسبت به منابع آب زیرزمینی در ارجحیت قرار دارد. از طرف دیگر در تعیین حریم کیفی رودخانه‌ها براساس نوع هدف مورد نظر و میزان اهمیت رودخانه در منطقه، می‌توان مقادیر متفاوتی از اطراف بستر رودخانه را در نظر گرفت. از مهمترین اهداف مورد نظر در تعیین حریم کیفی می‌توان به کنترل و کاهش آلودگی‌ آب، کنترل فرسایش و یا...

full text

توسعه گردشگری بومی و پایداری نظام سکونتگاهی حاشیه کویر

ب بهرهمندی از کویر و ظرفیتهای گردشگری مکانهای کویری، یکی از رویکردها ورهیافتهای پایداری مکانهای سکونتی و اقتصادهای محلی حاشیه کویر است. این مقالهمیکوشد بنیانها و راهبردهای پایداری نظام سکونتگاهی کویر حسنآباد را بر اساس ظرفیتهایگردشگری مطالعه نماید. روش مقاله توصیفی- تحلیلی است؛ دادههای نظری با روش اسنادی ودادههای تجربی با روش میدانی (پرسشنامه) در دو حجم نمونه از میان 382 نفر از ساکنان و 341نفر ...

full text

پهنه‌بندی مخاطرۀ سیلاب به منظور تعیین حریم رودخانه‏ها

  تکرار وقوع مخاطرۀ سیلاب در سراسر جهان در حال افزایش است؛ با این حال در بسیاری از مناطق دنیا، به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، ‌نظارتی بر داده‏های دقیق در توصیف احتمال خطر سیلاب ندارند. در پژوهش حاضر پهنه‌بندی ژئومورفولوژیکی مخاطرۀ سیلاب رودخانۀ‏ گاماسیاب انجام ‏شده‏ است که از جنوب شهر صحنه، در شرق استان کرمانشاه، جریان دارد. به منظور شبیه‌سازی سیلاب از مدل هیدرودینامیکی یک‌بعدی HEC_RAS استفاده ...

full text

سنجش پایداری سکونتگاهی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: ناحیه روستایی باروق، آذربایجان غربی)

full text

بررسی نقش مجتمع های سکونتگاهی بر توسعه روستایی مطالعه موردی:( مجتمع شهرک علی اکبر)

هدف اصلی برنامه های توسعه نواحی روستایی دستیابی به الگویی مناسب برای توزیع سکونتگاه ها، امکانات و فعالیت ها بر اساس ظرفیت های سرزمین است. در سال های اخیر، توسعه شهرهای کوچک از طریق ارتقای روستاها به شهر، به عنوان یکـی از سیاست های اصـلی بهبود کیفیت زندگی نواحی روستایی در ایران مورد توجه قرار گرفته است و در این مسـیر طـی چنـد دهـه اخیـر، تعداد زیادی از نقاط روستایی به شهر ارتقا یافته اند. بنابرا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 9

pages  1- 10

publication date 2014-01-21

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023